Het persoonlijke verhaal van een sociaal raadsman of raadsvrouw
Het werk van een sociaal raadsman of sociaal raadsvrouw bestaat niet alleen uit het helpen met juridische en financiële vragen of het geven van informatie en advies voor het oplossen van problemen. Iedere cliënt die op een spreekuur komt, heeft namelijk zijn of haar eigen ‘verhaal.’ Wanneer je interesse in het persoonlijke verhaal van een cliënt toont, kan dat van meerwaarde zijn voor goede hulpverlening. Cliënten voelen zich sneller op hun gemak en uit hun verhaal kan je informatie filteren die voor oplossing van hun hulpvraag van belang is. Ook maken al die verhalen het werk levendiger.
Tijdens het spreekuur komen een moeder en dochter binnen. Zij willen een (permanente) verblijfsvergunning aanvragen. Formulieren van de IND staan bekend om hun lengte en complexiteit, maar voor sociaal raadslieden is het invullen ervan routine, zonder daarbij de zorgvuldigheid uit het oog te verliezen. En zorgvuldigheid betekent ook een beeld krijgen van het persoonlijke verhaal van de cliënt.
‘Waar komen jullie oorspronkelijk vandaan?’ vraag ik.
‘Uit Mosul,’ antwoordt de dochter (laat ik haar Lamia noemen). Lamia is halverwege de twintig en maakt een spraakzame indruk. Ze vertelt dat Mosul, na Bagdad de grootste stad in Irak, in 2014 werd veroverd door IS. Omdat haar familie christelijk is, werd het leven in Mosul voor hen steeds gevaarlijker. In 2015 vluchtten zij daarom via de Koerdische stad Erbil in een vrachtwagen naar Europa.
Op Google Maps zoek ik de wijk op waar zij ooit woonden, in Oost-Mosul. ‘Staat jullie huis er nog?’ vraag ik.
‘Nee, platgebombardeerd.’
In 2017 heeft het Iraakse leger IS verdreven uit Mosul. Bij deze strijd is Oost-Mosul bijna volledig verwoest. Ik probeer mij voor te stellen hoe het zou zijn als mijn woonplaats in puin zou liggen, maar dit lukt mij niet echt.
‘Zijn jullie gelukkig in Nederland?’ vraag ik.
‘Niet helemaal,’ klinkt het antwoord.
In Mosul heeft de familie veel meegemaakt en het cultuurverschil met Nederland is groot. Op zondag gaat de familie naar de kerk. Hier beleven zij wel steun aan. Lamia volgt een MBO-opleiding, en zal uiteindelijke wel haar draai vinden. Maar vooralsnog voelt zij zich nog niet helemaal geworteld in Nederland.
Ondertussen vul ik de formulieren in en maak kopieën van de benodigde bewijsstukken. Op basis van het verhaal van Lamia is mijn inschatting dat het verlenen van de verblijfsvergunning geen enkel probleem zal zijn.
Na afloop bedankt Lamia mij. Eigenlijk moet ik ook haar bedanken. Een routineklus is door haar verhaal een stuk boeiender.
