Wat is schoolmaatschappelijk werk?

Als schoolmaatschappelijk werker help, informeer en ondersteun ik jongeren die daar behoefte aan hebben. Zoals een studente die enkele weken geleden in mijn kantoor verscheen. Ze voelde zich niet goed in haar vel zitten en had moeite zich te concentreren in de les. Tijdens ons gesprek ontdekte ik dat het thuiswonende meisje erg klein gehouden werd. Ze mocht niet uit met haar vrienden, niet laat thuis komen en logeerpartijtjes zaten er ook niet in. Het meisje wilde hier iets aan doen en ze besloot mij in te zetten voor de communicatie naar haar moeder. Ik heb de ouders uitgenodigd voor een gesprek en sprak haar vader. Ik legde hem uit wat de studente ervoer. Natuurlijk heeft een verhaal altijd twee kanten en de vader legde mij uit waardoor hij dacht dat zijn vrouw dit deed. Ik haalde de studente bij het gesprek, waardoor vader en dochter een plan konden maken om de situatie met de moeder te veranderen. En dat is gelukt.

“Het is mijn taak om te voorkomen dat jongeren school vroegtijdig verlaten.”

Dit is slechts een voorbeeld van mijn werk als schoolmaatschappelijk werker. Het is mijn taak om te voorkomen dat jongeren school vroegtijdig verlaten. Vaak zijn er onderliggende problemen waardoor een jongere niet naar school komt. Bijvoorbeeld:

• Doordat de student de zorg draagt voor broertje of zusje.
• Ouders problemen hebben waardoor het voor de jongere moeilijk is zich te concentreren.
• Hij of zij financiële problemen heeft.
• De student moeite heeft met het plannen van school, stage en werk.
• Hij of zij relatie problemen heeft.
• De student geen klik heeft zijn of haar mentor/studieloopbaan begeleider.
• Hij of zij persoonlijke problemen heeft.

Waarom schoolmaatschappelijk werk?

Scholen hebben ingezien dat voor goed onderwijs ook de juiste omgeving nodig is. Wanneer de leefomgeving van een jongere instabiel, onveilig of ongestructureerd is, levert dat spanning op die nadelig kan zijn voor de studieresultaten. Daarom hebben veel scholen ervoor gekozen maatschappelijk werk te integreren in het onderwijs. Zo hebben jongeren de mogelijkheid op een laagdrempelige manier hulp te zoeken.

Waarom gaan de jongeren niet naar een gewone maatschappelijk werker?

Pubers tussen de 16 en 20 jaar moeten nog veel leren op het gebied van zelfstandigheid. Wanneer ze naar een maatschappelijk werker gestuurd worden en ze niet komen opd­agen voor een afspraak, zal de maatschappelijk werker de jongere bellen. Maar indien de jongeren dan nog steeds niet komt, zal de maatschappelijk werker het daarbij laten. Wij opereren in het vrijwillig kader, dus de jongeren moet zelf iets willen doen aan zijn probleem en daar eigenaarschap over voelen. Maar als schoolmaatschappelijk werker ga ik wél achter jongeren aan wanneer zij niet naar een afspraak komen. Ik kom ze in de gangen tegen en hou dus gemakkelijker contact met ze.

Daar komt bij dat de schoolmaatschappelijk werker snel moet kunnen schakelen. Het ene moment ben ik in gesprek met een docent, het volgende met een student niveau 1 (dat geen diploma heeft) en daarna spreek ik een student van niveau 4 (MAVO/HAVO). Wanneer ik een lege agenda heb kan die aan het eind van de dag zo gevuld zijn met 5 gesprekken, dat is bij het 'gewone maatschappelijk werk niet het geval.

“Ik ben een klankbord, spreekbuis en doorverwijzer.”

Wat doet schoolmaatschappelijk werk?

Afhankelijk van de vraag of het probleem help ik studenten, docenten en collega’s van het onderwijs servicecentrum bij vraagstukken rondom de jongeren. Indien een student problemen heeft die uit het verleden komen of waarvoor intensievere hulp nodig is, verwijs ik ze door naar de juiste instantie. Indien een jongere onder de 18 is, hou ik bij bepaalde problemen ook de ouders op de hoogte. Ik ben dus een soort klankbord, spreekbuis en doorverwijzer.

Ik vind het ontzettend fijn en leuk om met jongeren te werken en ze te helpen. Ze kunnen zelf een afspraak met mij maken of ze worden doorverwezen door hun studieloopbaanbegeleider. Ik bespreek vaak met de jongeren waarom ze doen wat ze doen en help ze verder. Meestal zijn 2 á 3 gesprekken voldoende. Er wordt veel gebruik gemaakt van mij diensten. In periodes heb ik zelfs een wachtlijst.

“Ik vind het ontzettend fijn en leuk om met jongeren te werken en ze te helpen.”

Een maand geleden hielp ik een timide studente die moeite had met haar concentratie, doodmoe was en dreigde volledig overbelast te raken. Ze woont samen met haar vader die wegens diverse gezondheidsproblemen niet meer kan werken. Haar moeder is overleden toen ze nog klein was. De dochter is mantelzorger voor haar vader, maar daarnaast heeft ze ook school, werk en een stage.

Ik besloot in te grijpen in de thuissituatie. Er was huishoudelijke hulp nodig en de vader zou met behulp van een scootmobiel veel mobieler en zelfredzamer worden. Ik kwam op huisbezoek en had een gesprek met de vader en de studente over hoe we haar konden ontlasten. We hebben het Wmo-loket gebeld en de vader aangemeld. De vader werd binnen twee werkdagen teruggebeld en er is een huisbezoek gepland voor de aanvraag. Het proces van verdere hulp is in gang gezet. Het resultaat is dat vader zelfstandiger wordt en de dochter krijgt meer tijd voor zichzelf. Het meisje is nu een stuk extraverter en vrolijker.