Wat kun je doen tegen pesten?
19 april is de Landelijke Dag tegen Pesten. Helen Oudshoorn is pedagogisch adviseur en maatschappelijk werker in De Ronde Venen en geeft samen met een collega weerbaarheidstrainingen aan jongeren van 12 tot 15 jaar. Valt er iets tegen pesten te doen? vroegen we haar.
“Je kunt als jongere door je houding en gedrag leren goed voor jezelf op te komen”, vertelt Helen. “Duidelijk zeggen: Het is echt niet oké wat je doet en dan stevig weg lopen. Want als je huilend wegloopt, dan stopt het pesten niet. Door fysieke oefeningen kun je jongeren vertrouwen meegeven. Ook al voel je je van binnen misschien nog steeds onzeker, als je een goede houding hebt en stevig staat, gaat het al wat makkelijker.”
Rots en water
De training ‘Rots en water’ is een weerbaarheidstraining met de nadruk op het fysieke maar er komen ook sociale vaardigheden aan bod. Er wordt gewerkt met lichaamshouding, kracht, stevig staan. “Ik houd ervan om het op deze manier te doen”, zegt Helen enthousiast. ‘Rots en water’ gaat over ademkracht, goed je grenzen leren voelen.
Zowel de ‘rotsen’ als de ‘waters’ leren om op een handige manier voor zichzelf op te komen. De ene jongere houdt zich juist teveel schuil (water). De ander slaat er soms direct op los, zoekt de uitdaging, het conflict (rots). “Het is allebei nodig. Ze leren van elkaar”.
De groep wordt gehouden in de gymzaal van de middelbare school. “Met blote voeten, dan maak je goed contact, heb je grip met de grond. Aarden, al probeer ik niet teveel dat soort termen te noemen”, lacht Helen. “We doen veel spellen, vragen na afloop: wie heeft er op zijn voeten gelet? Okay. Wie heeft er op zijn ademhaling gelet?” Iedere bijeenkomst doen ze een kleine meditatie. Een meisje zei: ‘Ik kan me voorstellen dat het fijn is, maar dan doe ik het liever thuis’. ‘Wow, dit ga ik vaker doen’, reageerde een jongen na afloop.
Pesten
Soms zijn er jongeren in de groep die in de klas nog geen aansluiting hebben gevonden, of ze hebben een pestverleden op de lagere school. “Wij wilden het onderwerp 'pesten' verweven in het programma. Tijdens de ouderavond vroegen ouders ons het onderwerp duidelijk te benoemen. Het programma ligt niet helemaal vast, we kijken wat er leeft in de groep en passen het aan.
“Een meisje vertelde: ‘We hebben een chat, daar zit de hele klas in en daar wordt soms gepest. Dan wil ik er niet op reageren maar dat is moeilijk, want het gaat over mij. Maar iedereen leest mee’. “Daar lopen jongeren wel tegenaan”, knikt Helen.
Als pesten op school gebeurt, ga je naar huis en is het klaar. Via de app gaat het door. De hele nacht, in het weekend. “Het is moeilijk om hier grip op te krijgen als buitenstaander. Je kan uit de groepsapp gaan, maar dan voegen anderen je weer toe. Of hoor je er misschien op een andere manier weer niet bij. Dat kan echt lastig zijn”, weet Helen.
Pesten is nooit je eigen schuld. Wees je bewust van je gedrag en houding en wat voor effect dit heeft op anderen. “Hoe je je gedraagt heeft invloed. Als jij altijd maar loopt te schreeuwen, reageren anderen daar op.”
Helpende gedachten
“Er was een jongen, elf, een slim kind, zo onzeker. Hij zat de stress letterlijk van zich af te blazen. Als je iets aan hem vroeg, schrok hij. Ook vroeg hij steeds: maar wat bedoel je dan precies? Hij wilde heel zeker weten wat hij nou moest doen”, vertelt Helen.
“Bij het onderwerp ‘helpende gedachten’ had hij als gedachte: ‘Ik doe het gewoon, anders ben ik sowieso alleen’. Toen is hij op een jongen afgestapt in de pauze. Daardoor is alles veranderd. Hij hoefde niet meer alleen te zitten, was altijd met die jongen, het is zijn vriend geworden. Hij doet het zelf, maar hij had het even nodig om te bedenken. Soms is het zoiets kleins”, glimlacht Helen.
Weerbaarheidstrainingen
Kwadraad geeft meerdere weerbaarheidstrainingen, voor allerlei leeftijdsgroepen. Zo zijn er trainingen over assertiviteit voor volwassenen, bijvoorbeeld specifiek voor vrouwen, weerbaarheidstrainingen voor kinderen uit groep 3 tot en met 5 en trainingen voor jongeren.
Kijk op de pagina www.kwadraad.nl/kalender wanneer er een training bij jou in de buurt begint. Begint er geen training? Neem dan contact op met Kwadraad. Misschien is er dan een andere manier mogelijk.
De weerbaarheidstraining in De Ronde Venen wordt gegeven op het Veenlanden college in Mijdrecht en is voor jongeren uit de Ronde Venen van 12 tot 15 jaar. Voorafgaand aan de training is er een intakegesprek. De ouder mag mee. Er is 1 ouderavond in het programma en na afloop een eindgesprek. de training heeft 6 bijeenkomsten en draait 2 tot 3 keer per jaar.