In het oude zorgsysteem lag de nadruk op controle en verantwoording. Tegenwoordig wordt er gekeken hoe de omgeving kan bijdragen aan het oplossen van een probleem en hoe de kwaliteit van zorg verbeterd kan worden. Rudolf Oosterbaan van Kwadraad beschrijft hoe het zorgsysteem verandert en wat hij daarvan merkt in de praktijk. Rudolf werkt aan veel verschillende projecten binnen Kwadraad. Hij is kwartiermaker jongerenwerk, projectleider Welzijn en manager Buurtbemiddeling in Gouda.

- "Stoppen met vinkjes, maar kijken waar we iemand écht mee helpen."

In de oude zorgstructuur werd er door instanties voor ons gezorgd. Men keek alleen naar het individu en er werd onvoldoende naar de oorzaak van problematiek gekeken. Het ging om het afwerken van lijstjes in hulpverleningsplannen en er werd gezocht naar snelle individuele oplossingen. Het systeem hield geen rekening met de omgeving van de cliënt. Daar komt nu verandering in. De zorg richt zich steeds meer op het realiseren van duurzame oplossingen.

De politiek heeft de afgelopen jaren ingezien dat naast kwaliteit en maatwerk ook betrokkenheid en relaties belangrijk zijn voor het oplossen van problematiek. De decentralisatie van de zorg moet bewerkstelligen dat we meer lokaal kunnen doen en de problematiek van iemand met zijn omgeving kunnen oplossen.

Vertrouwen en eenvoud

Bij Kwadraad vinden we dat het moet gaan om vertrouwen en eenvoud. Als je vertrouwen in elkaar hebt, wordt de zorg beter en goedkoper. We benutten weer de kracht van samenwerken. En we zorgen dat mensen weer eigenaar zijn van eigen hun welzijn en zorg. We zijn gestopt met het zetten van vinkjes in onze checklists en zoeken naar een aanpak waar we iemand écht mee helpen.

In het oude systeem werden oplossingen gevonden door protocollen te doorlopen. Bijvoorbeeld wanneer een moeder advies vroeg over een geschikte scouting voor haar drukke zoon. Hulpverleners zochten de oorzaak van zijn hyperactiviteit en diagnosticeerden hem met ADHD en autisme. De jongen kwam in aanmerking voor een speciaal hockeyteam in een stad 20 kilometer verderop, terwijl hij gewoon op scouting wilde. De protocollen zijn doorlopen en hij krijgt passende hulp, maar zijn oorspronkelijke doel, lid worden bij scouting, is niet gerealiseerd.

Preventief, eenvoudig en samen

Door de decentralisatie ontstaat er meer verbinding tussen welzijnsorganisaties en lokale initiatieven. Een voorbeeld daarvan is de samenwerking tussen Kwadraad en het onderwijs. We hebben een ‘challenge day’ georganiseerd die leek op het tv-programma ‘Over de streep’. Leerlingen moesten over een streep stappen wanneer ze zich herkenden in een bepaalde stelling. De jongeren konden zo ervaren dat sommige problemen normaal zijn en dat ze niet de enige zijn die iets hebben. Wij konden jongeren die meer wilden weten over mogelijke oplossingen doorverwijzen naar de juiste hulp. Zo lossen we problematiek preventief, eenvoudig en samen op.

Het is maar één van de vele voorbeelden waarbij we mensen bij elkaar brengen om ze sterker te maken. Iedereen heeft wel eens problemen. We moeten met meer openheid over die problemen durven te praten. We werken aan een nieuwe situatie, waarin we elkaar helpen. Een nieuwe vorm van zorg en welzijn waar de samenleving en inwoners beter van worden.

Meer lezen over de veranderingen in het zorgsysteem? Lees hier de column van Elke Louwers over de veranderingen in het sociaal domein.