Huiselijk geweld stopt niet vanzelf

— Arnand Groeneweg

In zijn dagelijks werk als maatschappelijk werker in Nissewaard krijgt Arnand Groeneweg veel te maken met huiselijk geweld. Arnand illustreert hoe tijdig ingrijpen door het Lokaal Team Huiselijk Geweld verdere escalatie van relatieproblemen kan voorkomen.

In team Nissewaard kwam de volgende casus binnen
Mirjam (40 jaar) heeft 2 kinderen: Bas (11 jaar) en Bibi (8 jaar). Mirjam is 12 jaar gehuwd met Tom (41 jaar), de vader van de kinderen. Mirjam en Tom hebben het laatste jaar vaker ruzies die ontaarden in schreeuwen en schelden. Daarbij worden deuren dichtgeslagen en is er over en weer sprake van duwen, trekken en zelfs slaan. De kinderen zijn getuige hiervan: soms letterlijk, maar ook als zij op bed liggen en de stemverheffingen horen.

Bibi is op school stil en wat teruggetrokken in haar doen en laten. De leerkracht heeft haar terugtrekken weleens besproken met de ouders. Bas is op school erg druk. Hij luistert slecht en vraagt veel aandacht. De juf uit zijn klas heeft dit tevens besproken met Mirjam en Tom. Beide kinderen scoren op hun rapporten minder dan voorheen en het contact met klasgenootjes is minder geworden. Volgens de leerkrachten is er met hun leervermogen vooralsnog gelukkig niets aan de hand.

 

Lokaal Team Huiselijk Geweld
Tijdens een recente ruzie tussen Mirjam en Tom liep de ruzie zo hoog op dat zij elkaar over en weer sloegen. De buren hadden de herrie gehoord en belden gelijk de politie. Toen de politie ter plaatse kwam waren Mirjam en Tom erg overstuur evenals de kinderen die uit bed waren gekomen. De politie maakte in deze situatie een zorgformulier op die naar het Lokaal Team Huiselijk Geweld (LTHG) van Nissewaard werd gezonden. De politie raadde Mirjam en Tom aan om hulpverlening te aanvaarden.

In het LTHG werken verschillende instanties samen in de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Het maatschappelijk werk Nissewaard maakt deel uit van het LTHG en wordt door twee maatschappelijk werkers vertegenwoordigd. Er wordt door team Nissewaard outreachend gewerkt vanuit het LTHG. Dat betekent dat wij onaangekondigd op huisbezoek gaan bij casussen huiselijk geweld die zijn binnengekomen bij het LTHG.

 

Communicatie staat centraal
Tijdens het huisbezoek van maatschappelijk werk aan Mirjam en Tom wordt de politiemelding besproken. Ook wordt er een inventarisatie gemaakt van de situatie. Belangrijk daarbij is hoe Mirjam en Tom aankijken tegen hun situatie en de melding huiselijk geweld. Beiden bagatelliseren de situatie in eerste instantie. Zo valt het valt allemaal wel mee en zullen ze het samen wel oplossen. Na doorvragen blijkt dat hun patroon van ruzie maken vooral te maken heeft met dieper liggende patronen in hun relatie. Deze patronen gaan vooral over het niet (echt) luisteren naar elkaar, invullen voor de ander en beiden gelijk willen hebben. Ook komt ter sprake hoe zij omgaan met frustraties en boosheid.  Uiteindelijk voelen Mirjam en Tom zich gemotiveerd om een aantal vervolggesprekken bij het maatschappelijk werk te voeren. De gesprekken hebben twee hoofddoelen, namelijk werken aan hun relatie en een einde maken aan huiselijk geweld.

"In hun gedrag op school en thuis zijn zij ‘de spiegel’ van de spanningen tussen hun ouders." 

Er wordt stilgestaan bij hun manier van communiceren naar elkaar. Basiscommunicatie als het luisteren naar elkaar, elkaar uit laten praten, door de een samenvatten wat de ander heeft gezegd staat centraal. Het uitspreken van gedachten en gevoelens naar elkaar maakt duidelijk dat Mirjam en Bas snel zaken voor elkaar invullen. Door te checken wat de ander (echt) bedoelt (voelt) en eigenlijk wil, bereiken zij elkaar meer in hun wensen en grenzen. Dit is een proces wat met vallen en opstaan verloopt.

Uiteindelijk ontstaat er meer rust en ontspanning in hun manier van communiceren. Zij leren tevens op een gezonde manier ruzie maken. En, niet onbelangrijk, Mirjam en Tom mogen ook steun vragen in hun omgeving. Zo blijken de buren, die de politie belden tijdens de echtelijke ruzie, zeer betrokken te zijn. De buren zijn bereid op Bas en Bibi passen, zodat Mirjam en Tom af en toe eens samen ergens heen kunnen. Hiermee ontstaat er meer ruimte voor hen als partners om samen iets te ondernemen.

 

Een geslaagde interventie
Ook de kinderen ervaren dat er thuis meer ontspanning is.  Op school heeft de schoolmaatschappelijk werker Mirjam en Tom eerst gesproken en daarna een gesprek gevoerd met de kinderen. In dit gesprek geven Bas en Bibi beiden aan bang te worden als papa en mama ruzie maken. De kinderen willen dat het ruzie maken stopt. Het gesprek met de kinderen wordt door de SMW’er besproken met Mirjam en Tom en er wordt stilgestaan bij hun rol als ouders en hoe deze vorm te geven. Met Bas en Bibi is in feite niets mis. In hun gedrag op school en thuis zijn zij ‘de spiegel’ van de spanningen tussen hun ouders.  Naarmate het tussen Mirjam en Tom beter gaat verbeteren de schoolresultaten van Bas en Bibi en hebben ze in de klas meer contact met klasgenootjes.

De casus wordt vanuit het LTHG gemonitord en kan uiteindelijk worden afgesloten dankzij een geslaagde interventie.